Schouderklachten kunnen erg invaliderend zijn door de vaak hevige pijn en het onvermogen te kunnen bewegen. Meestal is er nachtelijk pijn en bij heffen van de arm. De klachten kunnnen gepaard gaan met uitstraling naar de nek, de bovenarm of de hand en zijn er tintelingen in de hand. Soms lijken deze klachten op symptomen die door nekproblemen opgewekt kunnen worden. De pijn veroorzaakt door schouderproblemen wordt door patiënten vaak op een andere plaats ervaren, dan waar het werkelijke probleem zit. Al deze factoren maken het stellen van een diagnose bij schouderklachten vaak erg lastig. Schouderklachten worden onderverdeeld in verschillende diagnoses:
Subacromiaal pijnsyndroom
Bij heffen van de arm klemmen de slijmbeurs en de pezen in tussen de kop en het schouderdak. Dit wordt ook wel het impigmentsyndroom genoemd. Het SubAcromiale PijnSyndroom (SAPS) is één van de meest voorkomende schouderklachten en komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen. Hoofdzakelijk treedt dit op vanaf ongeveer 40 jaar. Dit suggereert dat veroudering een oorzaak kan zijn. Indien er geen achterliggende oorzaak is spreken we een van primaire klacht. Naar mate er meer kennis komt omtrent de schouder wordt steeds meer duidelijk dat in zeer veel gevallen SAPS een onderdeel is van een uitgebreider schouderprobleem. Vaak is het een gevolg van een andere oorzaak. We spreken dan ook van een secundaire klacht. Deze oorzaken kunnen zijn:
Bij het subacromiale pijnsyndroom is er pijn door ontsteking van de slijmbeurs (bursa) en de pezen van de schouder (rotator cuff-pezen en eventueel de lange bicepspees) waarbij de ruimte tussen de kop en het bot van het schouderdak (het acromion) onvoldoende wordt. Met name bij het heffen van de arm zal door zwelling, inklemming van pezen en slijmbeurs optreden. In het beginstadium is er sprake van een acute slijmbeursontsteking. In chronische gevallen raken slijmbeurs en de onderliggende pezen blijvend ontstoken.
De klachten bestaan uit pijn die u 's nachts uit de slaap kan houden en die verergert bij bewegen. Draaien van de arm in zijwaarts geheven stand geeft pijn (painful arc). Vaak is er uitstraling naar de nek, de bovenarm, de elleboog of de hand en zijn er tintelingen in de hand. Bovenhoofdse werkzaamheden verergeren de klachten. De pijn wordt met name ervaren in de bovenarm. Bij (werp) sporters wordt nog een andere vorm van impingement beschreven. Ten gevolge van explosieve of repeterende schouderbewegingen, zoals werpen van een bal, kan beschadiging van het kapsel of een scheur in de pezen van de schouderspieren optreden aan de achter-bovenzijde van de kom. De klachten en behandeling waarover geschreven wordt op deze pagina gaan over de vaak voorkomende subacromiale pijnklachten aan onder-voorzijde van het schouderdak. Stellen van de diagnose Op grond van de anamnese en het lichamelijk onderzoek kan de hypothese gesteld worden. Indien nodig kan bij intouch fysio-manueletherapie verder onderzoek, zoals een ECHO, helpen bij het stellen van de diagnose. Alleen indien een ruptuur van pezen of het kraakbeen wordt vermoed, helpt zo'n onderzoek bij het aantonen of uitsluiten van dergelijk letsels.
Behandeling
Een acute ontsteking geneest meestal vanzelf door middel van rust en ontstekingsremmende medicatie (NSAID). Ook een ontsteking-remmende injectie in de slijmbeurs is vaak zeer effectief. De injectie kan een keer herhaald worden. Een chronische ontsteking geneest meestal niet met rust, medicijnen of een prik, omdat vrijwel altijd het bewegingspatroon van de schouder verstoord is geraakt en de ontsteking zichzelf als het ware onderhoudt. Een injectie in combinatie met adequate fysiotherapie biedt in veel gevallen uitkomst. De fysio-manueel onderzoekt de onderliggende oorzaak voor de ontsteking en zal samen met de patient een gerichte behandeling uitvoeren.
Ontsteking van de bicepspees
Als de pees of de peesschede verdikt is geeft dat wrijving in de peesschede en kan er een ontstekingsreactie ontstaan. Dit geeft plaatselijke pijn aan de voorzijde van de kop van de schouder en het schouderdak, en kan uitgelokt worden door drukken op de kop van de schouder in de buurt van de pees. Er is pijn bij heffen van de arm en pijn bij kracht zetten met de bicepsspier zoals bij tillen in ondergreep. De oorzaak is vaak lastig te achterhalen. Het probleem kan op zichzelf staan, maar ook een onderdeel zijn van het impingement syndroom of aanwezig zijn in combinatie met een peesscheur.
Het stellen van de diagnose kan lastig zijn. Bij testen van de schouder kan de diagnose vermoed worden. ECHO en MRI kunnen soms vocht rondom de pees aantonen. Een locale injectie kan bij een duidelijke reactie de diagnose bevestigen en soms zelfs het probleem oplossen. Indien een injectie geen blijvend succes heeft of bij een negatieve reactie op een prik toch bicepsproblemen worden vermoed, kan een kijkoperatie verricht worden. Uw therapeut kan mogelijk de secundaire oorzaak voor de klachten behandelen middels fysiotherapie.
Rotatoren cuff ruptuur
De rotator cuff bestaat uit de 4 dieper liggende schouderspieren waarvan de pezen als een manchet rondom de schouderkop zitten. Deze spieren zijn belangrijk voor bewegingen van de bovenarm, maar ook voor de stabilisatie van de schouderkop in de ondiepe kleine schouderkom. Een scheur in de pezen van de rotator cuff kan ontstaan door een trauma (acuut) zoals een val. Als na een trauma er sprake is van een bloeduitstorting rond de schouder of blijvende pijn eventueel met krachtsvermindering, dient u erop bedacht te zijn dat één of meer pezen gescheurd kunnen zijn. Dit wordt op oudere leeftijd na een schouderluxatie nog al eens gezien. Langer bestaande scheuren (chronisch) geven meestal een sluipend begin van de klachten, aanvankelijk aangeduid als een slijmbeursontsteking. Dergelijke rupturen ontstaan meestal pas boven de leeftijd van 50 jaar. Oorzaken kunnen zijn: een val, langdurig bestaande impingementklachten, herhaaldelijke overbelasting of ouderdom. Vaak is er een combinatie van factoren.
Beloop
De klachten passend bij een scheur in deze pezen lijken sterk op impingementklachten doordat er een verstoring van het bewegingspatroon optreedt. De klachten bestaan uit pijn die u 's nachts uit de slaap kan houden en die verergert bij bewegen (met name heffen) van de arm. Draaien van de arm in zijwaarts geheven stand geeft pijn. Vaak is er uitstraling naar de nek, de bovenarm of de hand en zijn er tintelingen in de hand. Bovenhoofdse werkzaamheden verergeren de klachten. De pijn wordt met name ervaren in de bovenarm. Bij een grote scheur is er tevens krachtverlies.
De Diagnose
Een dergelijke scheur kan op grond van uw verhaal of bij lichamelijk onderzoek vermoed worden, een echo bij Intouch fysio-manuele therapie kan de diagnose bevestigen.
Behandeling
Acute scheuren worden het liefst snel operatief hersteld, omdat de prognose bij snel herstel beter is dan bij operatie na langere tijd. Kleinere chronische scheuren behoeven geen acute behandeling, echter in studies is gebleken dat de klachten over het algemeen geleidelijk aan erger worden. De betrokken spier kan in conditie achteruit gaan en de scheur kan groter worden. De spier waaraan de pees vast zit kan bij afscheuring van de pees letterlijk gaan vervetten. Hoe slechter de conditie van het spierweefsel des te matiger het functionele herstel na een operatie. In het algemeen is het advies een rotator cuff scheur te repareren, omdat in principe geen spontane verbetering optreedt en de prognose van en succesvolle operatie op termijn slechter wordt.
Bij grote peesscheuren is het niet altijd mogelijk het gat te dichten en de pees terug te zetten op de oorspronkelijke aanhechting. In die gevallen wordt de pees zo ver als mogelijk teruggezet of wordt een andere pees meer naar voor "verplant". Bij grote scheuren waarbij de spier bovendien verkort is, lukt het soms niet de rotator cuff te herstellen. Indien dit voor de operatie vermoed wordt, wordt een hersteloperatie niet ondernomen.